Afgelopen week had ik een intake met een moeder van 2 jonge kinderen. Ze was weer fanatiek aan het sporten en las op internet dat dit tot een verzakking kan leiden.
Was dit waar? En zo ja, waar moest ze dan op letten? Want niet sporten was geen optie voor haar (en voor mij ook niet).
Verzakkingen komen regelmatig voor. Er wordt vaak gedacht dat dit om oudere vrouwen gaat, maar ook jongere vrouwen kunnen er last van hebben. Een verzakking kan ook tijdens de zwangerschap of na de bevalling voorkomen.
Als je last hebt van een verzakking, kan je dat merken aan bijvoorbeeld een zeurende pijn in je buik, liezen of je rug, of een zwaar drukkend gevoel in de vagina, of je voelt of ziet een balletje in de vagina. Ook kan het plassen of poepen minder makkelijk gaan of je hebt juist moeite met ophouden.
Het goede nieuws: Je kan er vaak iets aan doen!
Wat is een verzakking?
We spreken van een verzakking als één of meerdere van de organen die op de bekkenbodem steunen, niet meer op hun plek liggen. Het gaat dan om je blaas, je endeldarm, je baarmoeder of vagina top. De blaas, baarmoeder, vagina-top of endeldarm kunnen een klein beetje verzakt zijn, meestal merk je daar nog niets van (we noemen dat een stadium 1) tot een heel stuk lager waar je klachten van krijgt. Hoe meer een orgaan verzakt, hoe meer klachten je ervaart. Een maximale verzakking wordt ‘stadium 4’ genoemd.
Wat zijn nu de verschillende stadia van verzakkingen?
Stadium 1: er is een lichte verzakking, deze geeft meestal geen klachten
Stadium 2: er is een grotere uitstulping, maar deze komt met persen niet voorbij de ingang van de vagina
Stadium 3: de verzakking komt met persen voorbij de ingang van de vagina
Stadium 4: de verzakking komt ook zonder persen voorbij de ingang van de vagina
Bij stadia 1 en 2 is het goed om oefeningen van je bekkenbodem te gaan doen en aanpassingen te maken in je dagelijks leven. Zo kan je de klachten verminderen en voorkomen dat de verzakking erger wordt.
Bij stadia 3 en 4 is het ook raadzaam om je bekkenbodem in goede conditie te houden. Je klachten verminderen er niet door, maar je herstelt wel sneller van een eventuele operatie.
Hulpmiddelen bij verzakking
Terug naar mijn patiënte. Ik was blij dat ze langs was gekomen want inderdaad: door ‘’verkeerd’’ sporten kan je een verzakking in de hand helpen en op den duur klachten krijgen. Het draait hierbij allemaal om buikdruk. Het woord zegt het al: druk op je buik. Bij druk op je buik moet je denken aan: niezen, hoesten, zwaar tillen of duwen, bukken, bewegingen waarbij je je ademhaling vast zet, regelmatig persen omdat je bijvoorbeeld harde ontlasting hebt, hardlopen, krachttraining etc. Buikdruk komt dus voor bij alledaagse bewegingen zonder dat we dat vaak weten. We hebben er allemaal mee te maken. Het is alleen wel belangrijk dat de druk op je buikspieren en bekkenbodemspieren niet groter wordt dan dat deze spieren kunnen opvangen. Veel buikdruk (omdat je bijvoorbeeld veel moet tillen op je werk of te zwaar traint), kan de klachten van een verzakking doen ontstaan of verergeren, zeker bij een bekkenbodem die niet heel sterk is. Maar ook bij bindweefsel, wat niet heel sterk is (dit is trouwens erfelijk; heeft je moeder of je oma een verzakking? Pas dan zelf goed op met zwaar tillen of zwaar sporten want dan is de kans wel wat groter dat je ook last kan krijgen van een verzakking).
Probeer je buikdruk te managen:
- Zorg dat je ontlasting niet al te hard wordt zodat je niet hoeft te persen of alleen zachtjes hoeft te persen als je aandrang voelt.
- Zorg dat je niet te zwaar tilt: til bijvoorbeeld liever in 2 keer een lichtere wasmand dan in 1 keer een zware wasmand.
- Zorg dat je bij niezen of hoesten rechtop blijft en draai weg naar de zijkant alsof je over je schouder kijkt. Zo komt niet alle druk vol op je bekkenbodem (werkt trouwens ook goed als je urine verliest tijdens het hoesten).
- Probeer tijdens een krachtmoment je bekkenbodemspieren iets aan te spannen bv. als je je kindje optilt.
- Zorg dat je tijdens een krachtmoment uitademt. Zet je ademhaling dus niet vast als je tilt of bukt of kracht zet tijdens het sporten.
- Als je tijdens het sporten een zwaar of drukkend gevoel krijgt in je vagina, stop dan direct met deze oefening. Je lichaam geeft dan duidelijk aan dat het te zwaar is wat je aan het doen bent.
TIP: Bij kracht zetten, adem je dus het beste uit en span je ondertussen je bekkenbodem aan. Zo worden je organen goed ondersteund. Best even wennen en lastig, maar echt heel belangrijk en de moeite waard!
