Zwanger: verschijnselen en andere ongemakken

Naast het uitblijven van je menstruatie zijn er nog een aantal andere zwangerschapsverschijnselen die erop kunnen wijzen dat je zwanger bent. Herken je één of meerdere van onderstaande signalen, dan is het verstandig een zwangerschapstest te doen.

Een aantal klachten komen tijdens de zwangerschap zo veel voor, dat ze als normaal beschouwd moeten worden. De meeste van deze klachten worden veroorzaakt door de hormonale veranderingen (sterke toename van oestrogene hormonen) of door mechanische veranderingen (groter worden van de zwangere baarmoeder).

De menstruatie blijft uit

Het niet menstrueren is eigenlijk het meest duidelijke signaal. Lees hier vanaf wanneer je kunt testen en ontdek alle belangrijke info over zwangerschapstesten.

Je voelt je misselijk

Zo’n 60 tot 80% van alle zwangere vrouwen ervaart zwangerschapsmisselijkheid. Doordat je er al last van kan hebben vanaf het moment dat je overtijd bent, is misselijkheid voor veel vrouwen het eerste duidelijke zwangerschapssymptoom. De klachten verdwijnen meestal – of worden in ieder geval veel minder – rond de vierde maand van de zwangerschap.

Een enkeling ervaart de hele zwangerschap door enige mate van misselijkheid, maar het komt gelukkig niet veel voor!

Het hormoon hCG en de hormonale veranderingen aan het begin van de zwangerschap kunnen voor een misselijk gevoel zorgen, vooral ’s ochtends. Als gevolg van de aanmaak van het geslachtshormoon progesteron werkt het spijsverteringsproces trager en blijft je maag langer vol waardoor je je misselijk voelt en minder zin in eten hebt.

Het gevoel van misselijkheid kan plots opduiken en lang aanhouden. Het is moeilijk te voorspellen of je misselijk zal zijn of niet tijdens de zwangerschap. Algemeen is het wel zo dat een lege maag het gevoel van misselijkheid verergert. Ook bepaalde voedingsmiddelen maken je misselijker: je spijsvertering is immers vertraagd om zoveel mogelijk uit je eten te halen.

Wat kun je zelf doen?

  • Voorkom een lege maag: eet over de gehele dag steeds kleine hoeveelheden;
  • Eet niet te zware maaltijden: vet en suikers zijn te vermijden. Vooral gefrituurde voedingsmiddelen kunnen de misselijkheid verergeren.
  • Neem een beschuit/cracker(s) mee naar bed. Eet in ieder geval een cracker terwijl je nog in bed ligt en sta pas op als je de misselijkheid voelt wegebben.
  • Zorg voor voldoende laxerende voedingsmiddelen. Eet vezelrijke voedingsmiddelen zodat je geen constipatie krijgt: verstopping geeft een onbehaaglijk gevoel wat weer tot misselijkheid kan leiden.
  • Drink voldoende water tussen de maaltijden door. Dit zorgt voor een vlotte spijsvertering en vult eventuele vochttekorten aan die kunnen ontstaan door veel overgeven. Door in één keer veel te drinken krijg je een volle maag wat er weer voor zorgt dat je geen zin hebt om te eten.
  • Ga na het eten niet liggen, maar ga 10 tot 15 minuten rechtop zitten: dit zorgt ervoor dat je eten niet terugvloeit. Ga daarna rusten.
  • Overdrijf niet met cafeïne. De meeste zwangere vrouwen worden misselijk van koffie.
  • Ben je te misselijk om te koken? Haal dan geen eten af: afhaaleten bevat vaak veel vetten en zout. Vraag liever iemand anders om meerdere porties voor je te koken en vries ze in. Of kook zelf grote hoeveelheden wanneer je je goed voelt. Zo heb je altijd iets in huis.

Je borsten zijn gevoeliger

Je borsten zijn niet alleen gevoeliger, ze zullen in negen maanden tijd ook flink groter worden. Al een week of twee na de innesteling van de bevruchte eicel, kunnen je borsten gespannen of zwaarder aanvoelen en extra gevoelig zijn. Oorzaak hiervoor is de aanmaak van de hormonen; oestrogeen en progesteron waardoor je borstklieren opzwellen.

Ook wordt het gebied rond je tepels meestal wat donkerder. Wanneer je een lichte huidskleur hebt, kun je vaak een duidelijk ‘netwerk’ van bloedvaatjes op je borsten zien. In de loop van je zwangerschap kan bovendien colostrum (de eerste borstvoeding) gaan lekken uit je borsten.

Helaas is het voorkomen van pijnlijke borsten niet mogelijk. Wel kan je de klachten met de volgende tips iets verlichten:

  • Koop een paar goede zwangerschapsbh’s;
  • Kijken mag, aankomen niet. Als je last hebt van pijnlijke borsten, leg je partner dan uit wat je wel en niet prettig vindt. Dit scheelt jou wat pijnlijke momenten, terwijl je partner jouw situatie beter zal begrijpen.

Je bent sneller moe 

Vanaf het moment dat je zwanger bent, is je lichaam fulltime aan de slag met de zwangerschap. Geen wonder dus dat je je waarschijnlijk sneller moe voelt en meer slaap nodig hebt; er gebeurt namelijk van alles in je lijf!

Deze vermoeidheid slaat vooral toe in de eerste weken van de zwangerschap en verdwijnt meestal vanzelf weer zodra je lichaam zich aan de nieuwe situatie heeft aangepast. Geef gerust aan deze vermoeidheid toe en zorg voor voldoende nachtrust – en misschien wel een dutje overdag.

Je lichaamstemperatuur kan door de toename van progesteron trouwens ook iets stijgen en omdat er meer bloed naar de baarmoeder gepompt moet worden, klopt je hart ook iets sneller. Allemaal signalen die op een mogelijke zwangerschap kunnen duiden…

Je hebt pijn in je onderbuik 

Menstruatie-achtige buikpijn is een scherpe stekende/zeurende pijn ter hoogte van het schaambot wordt meestal veroorzaakt door de banden (soort spiertjes) waar de baarmoeder mee vastzit aan het schaambot en de stuit. Je baarmoeder hangt met banden aan je bekken en wanneer de baarmoeder groter wordt, worden deze banden iets opgerekt. Dit kan soms een stekend gevoel in je onderbuik geven. Het uitrekken van deze banden begint overigens al vrij snel na de innesteling van de bevruchte eicel. Door de groei van de baarmoeder kunnen die banden opgerekt worden wat een naar gevoel geeft. Meestal is het geen reden tot zorg, vooral niet als er geen sprake is van bloedverlies.

♥ Je hebt hoofdpijn 

Hoofdpijn tijdens de zwangerschap komt veelvuldig voor. Door de aanmaak van progesteron kun je (meer last van) hoofdpijn krijgen. In de meeste gevallen is het vervelend (en pijnlijk), maar niks om je zorgen over te maken. Een reden kan zijn dat je te weinig (water) drinkt.

Houdt de hoofdpijn echter langer dan 4 uur aan of komt het voor in combinatie met andere klachten (zoals hoge koorts, verminderd zicht of een snelle gewichtstoename), neem dan contact op met je huisarts of verloskundige.

Je moet vaker plassen

Kort na de bevruchting kan de opzwellende baarmoeder je blaas al behoorlijk in de weg zitten. Maar ook de nieren spelen hierbij een belangrijke rol: door de extra bloedtoevoer die ze krijgen, produceren ze ook meer urine.

Nog later in de zwangerschap drukt de baby op je blaas en zul je merken dat je (nog) vaker naar de wc moet.

♥ Je bent emotioneel 

Raak je sneller geïrriteerd en huil je ‘om niets’? Onder invloed van hormonen ontstaan stemmingwisselingen waardoor je in het begin van de zwangerschap emotioneel labieler bent.

♥ Je bent duizelig 

Duizeligheid tijdens de zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben: een (te) lage bloeddruk, ijzer- of suikergehalte of door hyperventilatie. Om duizeligheid te voorkomen kun je het beste regelmatig kleine beetjes eten en niet te snel opstaan wanneer je een poosje hebt gezeten of gelegen.

Ben je al wat verder in de zwangerschap, dan kan het zijn dat je duizelig wordt wanneer je op je rug ligt omdat in die houding een groot bloedvat wordt afgekneld. Wanneer je op je zij draait, zul je merken dat je je snel beter voelt.

Je hebt meer vaginale afscheiding

Tijdens je zwangerschap wordt de vagina meer doorbloed, waardoor je vaginale afscheiding verandert: het wordt vaak dunner (wateriger) en meer.

Krijg je er andere klachten bij zoals jeuk, een branderig gevoel of pijn, neem dan contact op met je huisarts. Het zou kunnen zijn dat je dan last hebt van een schimmelinfectie die heel goed te behandelen is – en ook behandeld moet worden omdat je kindje anders spruw kan krijgen. Spruw is een infectie van het mondslijmvlies door een gist.

♥ Je hebt last van obstipatie 

Door het zwangerschapshormoon hCG wordt de werking van de darmen vertraagd en wordt er meer vocht uit de ontlasting gehaald. Hierdoor kun je last krijgen van obstipatie; een verstopping of harde ontlasting.

Je kunt proberen dit te verminderen door rekening te houden met je voeding: drink veel, het liefst minimaal 2 liter water per dag en eet vezelrijke voeding zoals volkoren producten, pruimen, kiwi’s, peren, rauwkost etc.

Probeer daarnaast veel in beweging te blijven en houd de ontlasting vooral niet op als je aandrang voelt.

Normaal gesproken verdwijnen deze klachten in de 12e tot 15e week van je zwangerschap. Houdt het toch langer aan, heb je bijkomende pijnklachten of twijfel je, neem dan contact op met je huisarts of verloskundige.

♥ Dikke voeten

Tijdens de zwangerschap wordt veel vocht vastgehouden en dat kan zich manifesteren op het laagste punt, de voeten en de enkels.

♥ Zuurbranden

Een veelvoorkomende kwaal wanneer je zwanger bent. Je leest hier precies hoe het zit en wat je er tegen kunt doen!

♥ Rugklachten

Rugpijn is erg vervelend tijdens je zwangerschap. Je hormonen zijn veelal de boosdoeners bij deze pijn.

Door rugklachten worden je gewrichten slapper en raak je uit balans. Ook kun je last krijgen van je rug doordat je baarmoeder zwaarder wordt. En die steeds slappere buikspieren houden je lichaam ook niet meer rechtop.

Meestal krijg je last van rugklachten na een langere tijd zitten, staan of lopen. Maar het kan ook bij het opstaan ’s ochtends of zelfs bij het ’s nachts draaien in bed. Vaak straalt de pijn uit van je lage rug naar je billen, benen en schaambot.  ‘Gewone’ rugpijn komt echter veel vaker voor en is gelukkig ook een stuk beter te behandelen en te voorkomen.

♥ Bekken klachten 

Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van bekkenpijn of lage rugpijn.

Bekkenpijn wordt veroorzaakt door instabiliteit van het bekken. Naarmate het bekken instabieler is kunnen de pijnklachten en de functiebeperking ernstiger zijn.

Het is belangrijk dat u over de oorzaak van de klachten uitleg krijgt van uw verloskundige, uw arts of een fysiotherapeut met deskundigheid ten aanzien van dit probleem. Deze adviseert u over maatregelen die de klachten kunnen verminderen.

♥ Spier- en kuitkrampen 

Kuitkrampen ontstaan vaak vanaf het tweede trimester en worden erger naarmate de zwangerschap vordert. De oorzaak van kuitkrampen in de zwangerschap is niet precies bekend.

♥ Tandvleesbloedingen

Door een verhoogde hormoonspiegel kan je tandvlees overgevoelig reageren op tandplak. Als je daarnaast minder aandacht besteedt aan de gebitsverzorging en je door je zwangerschap bijvoorbeeld meer snoept, neemt de kans op het krijgen van gaatjes toe.

Mocht je tijdens je zwangerschap aanlopen tegen tandvleesproblemen, dan moet je tijdig actie ondernemen. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat zwangere vrouwen met de tandvleesaandoening parodontitis meer kans hebben op een vroeggeboorte. Reden genoeg om tijdens de zwangerschap extra goed voor je mond te zorgen.