“Zal ik dan maar even kijken of er schade is?”
Na een prachtige bevalling, een kindje met een goede start en een placenta die na 10 minuten geboren werd, lag daar een stralende mama en misschien nog wel trotsere papa. Samen kijken ze naar hun eerste kindje, een dochter. Ik zeg een nog trotsere papa, omdat hij zijn vrouw zo ontzettend hard heeft zien werken. Vol ongeloof schut hij steeds zijn hoofd…. “Niet normaal dit, wat jij hebt gedaan is echt ongelofelijk! En, kijk dan hoe perfect zij is! Dat heb jij gewoon gemaakt en op de wereld gezet”.
Geweldig om daar elke keer weer getuige van te mogen zijn, dat went nooit en voelt elke keer weer als een voorrecht.
Controles na bevalling
Maar goed, ik weet ook dat die ene vraag nog gesteld moet worden… de controles na de bevalling moeten nog gedaan worden. Persoonlijk vind ik dat altijd een lastig moment. Je wilt mama in haar bubbel van geluk laten en tegelijk weet zij ook dat er gecheckt moet worden of er eventueel gehecht moet worden. “Is het allemaal goed gegaan?” is vaak één van de eerste vragen aan de verloskundige en vaak kan zij hier dan nog geen antwoord op geven. Nu denk je misschien…huh, voel je dat dan niet? Nee, als vrouw maar ook als verloskundige en kraamverzorgende is het niet altijd duidelijk of er schade is.
“Zal ik dan maar even kijken of er schade is?” Vraagt de verloskundige liefdevol. Deze mama wil het liefst snel duidelijkheid en zegt tegen de verloskundige dat ze mag kijken, wat moet dat moet. Deze mama kiest duidelijk voor de “snelle” afhandeling, maar je mag ook altijd aangeven dat je nog even wilt wachten. Zo’n controle is best spannend en lijdt heel erg af, helemaal als je net probeert borstvoeding te geven.
Goed, daargaan we. Mama heeft haar dochter lekker op haar borst en papa kan zijn ogen niet van zijn vrouwen afhouden. Ik schijn een extra lichtje bij zodat de verloskundige heel zorgvuldig kan kijken of er schade is. Als snel keken we elkaar aan, dit is niet fijn, een flinke ruptuur.
Wat is een ruptuur? *
De verloskundige vertelt mama wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. Gelukkig kan dit thuis gehecht worden en ze gaat gelijk aan de slag. De huid wordt verdoofd, waardoor het iets minder vervelend is voor mama. Al snel zijn de hechtingen gezet. Mama voelt zich opgelucht en kan zich weer helemaal focussen op haar kleine meid!
Ik mocht bij dit jonge gezin ook de kraamweek verzorgen. Het is altijd extra speciaal, wanneer je de kleine geboren hebt zien worden en daarna zowel de baby als de ouders mag zien groeien in de kraamweek. Het was hun eerste kindje en ze zijn de hele week zo in de wolken geweest van geluk (en vermoeidheid 😉).
Herstel na ruptuur
Mama had heel weinig last van de hechtingen, ze spoelde tijdens het plassen netjes mee met een kan water. Het is belangrijk om de wond en het gebied rondom de wond goed schoon te houden. Het mee schenken met water (of onder de douche plassen) zorgt ervoor dat de urine wordt verdund waardoor het minder prikt in de wond. Tussen de middag ging deze mama altijd even slapen en ze gebruikte dan geen kraamverband, maar ging bloot op een kraammatje liggen. Op die manier kan de wond luchten en herstelt het sneller.
Na een paar dagen begonnen de hechtingen wat te trekken, eigenlijk een goed teken! Als kraamverzorgende controleer je de hechtingen en hou je goed in de gaten of het niet gaat ontsteken. Vaak ziet alles er al snel weer heel mooi en rustig uit. Toen ik net begon te werken in de kraamzorg heb ik mij daar wel eens over verbaasd, hoe snel een vrouwenlichaam ook weer kan herstellen bij een knip of ruptuur. Een bevalling is echt zo’n mega prestatie, ons vrouwenlichaam is heel bijzonder! Ook bij deze mama verliep het herstel heel goed. Ze was goed mobiel en zat zelfs al snel weer in kleermakerszit op de bank.
De hechtingen na een ruptuur
Op de laatste dag van de kraamweek, dag 8, kwam de verloskundige die de bevalling had begeleid de kraamweek afsluiten. Omdat de hechtingen nog niet zelf los waren gegaan wilde de verloskundige de hechtingen wel even verwijderen. Dit klinkt altijd spannend, maar is een hele kleine moeite. Deze mama kwam helemaal blij weer beneden, het voelde al best oké en nu de hechtingen eruit waren voelde het nog veel fijner, minder trekkerig. Als je het idee hebt dat dit voor jou ook fijn kan zijn en als je meer last hebt van de hechting dan van de wond zelf, overleg dit gerust met je kraamverzorgende of verloskundige.
Vaak wordt gedacht dat het één en al ellende is, die hechtingen na een ruptuur. Dat is echt niet altijd het geval. Heel regelmatig heeft een moeder er vrij weinig last van en verloopt het herstel goed. Helaas is dat natuurlijk niet bij iedereen het geval. Soms heeft een moeder veel moeite met opstaan en zitten en is in beweging komen heel pijnlijk.
Tips voor een goed herstel na ruptuur
Een paar algemene tips na de bevalling:
– Tijdens het plassen mee schenken met (lauw) water (schoonspoelen/urine verdunnen)
– Verschoon regelmatig je kraamverband (gebruik geen tampons/plastic maandverband)
– Je kunt de wond koelen met iets kouds om de zwelling tegen te gaan/te laten slinken
– Liggend rusten, afgewisseld met kleine stukjes lopen en zitten is het beste
– Sta niet te lang achter elkaar en luister naar je lichaam
– De verloskundige kan je het advies geven om pijnstilling te gebruiken
Mocht je na 6 weken nog last hebben van de bekkenbodem, bespreek dit dan met je verloskundige, gynaecoloog of huisarts. Zij kunnen je dan verder helpen en adviseren. Je zou ook bij een gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut langs kunnen gaan.
* Een ruptuur na de bevalling klinkt eng, maar meestal is het niet meer dan een scheurtje wat ontstaat tijdens de bevalling en herstelt dit voorspoedig. Rupturen zijn er is verschillende mate. Zo is er eerste, – en tweedegraads ruptuur en totaal ruptuur. Bij een eerstegraads ruptuur scheuren de huid en het slijmvlies van het perineum in, dit gebeurt ongeveer bij 33%. Tweedegraads betekent dat de huid van het perineum en de bekkenbodemspieren zijn gescheurd, dit komt voor bij ongeveer 10%. Een totaal ruptuur houdt in dat het perineum, de bekkenbodemspieren en de kringspier een beetje of helemaal zijn ingescheurd, dit komt maar bij 2% voor.
Liefs Kim
Kim schrijft deze blog naar aanleiding van haar ervaringen in haar werk als kraamzus. Daarnaast geeft Kim (online) bevallingscursussen. Het is haar doel om jou zo goed mogelijk voor te bereiden op een aankomende bevalling en je daardoor een mooie beval ervaring mee te geven. Zeker een tip voor iedereen die in verwachting is! Volg Kim ook op Instagram @cursusbevallen.